Waar gaat het onderzoek over?
Onderzoekers zijn op zoek gegaan naar medicijnen die al op de markt zijn voor andere ziekten. Het idee is dat die ook tegen Alzheimer inzetbaar kunnen zijn. Zo hebben teams van de Universiteit van Californië, San Francisco (UCSF) en de Gladstone Instituten twee kankermedicijnen op het spoor: Letrozol en Irinotecan. Deze middelen zijn al door de Amerikaanse regelgevers goedgekeurd, wat het eventueel hergebruik makkelijker maakt.
Wat doen de medicijnen nu?
Letrozol wordt veelal gebruikt bij de behandeling van borstkanker en Irinotecan bij darm- en longkanker. Het feit dat deze medicijnen al beschikbaar zijn betekent dat er minder tijd zit tussen onderzoek en een behandeling voor Alzheimer. Dit versnelt de stappen richting nieuwe behandelmethodes voor patiënten.
Hoe is er onderzoek gedaan?
De onderzoekers hebben de medische database Connectivity Map geraadpleegd om te bekijken hoe de genexpressie in Alzheimer-aangedane hersenen verandert. Vervolgens keken ze of de medicijnen deze veranderingen konden terugdraaien. Door data van patiënten die Letrozol of Irinotecan gebruikten als onderdeel van hun kankerbehandeling te vergelijken, onderzochten zij of er minder kans was om Alzheimer te ontwikkelen.
Resultaten bij muizen
In proeven met muizen die een Alzheimer-model hadden, werkten beide medicijnen opvallend goed. Ze verminderden de schadelijke ophopingen van tau-eiwit in de hersenen en zorgden dat de muizen beter presteerden bij leer- en geheugentesten. Dit suggereert dat de medicatie niet alleen beschermend kan zijn, maar mogelijk ook herstellende effecten heeft.
Hoe werken de middelen?
Letrozol lijkt vooral in te spelen op de neuronen, terwijl Irinotecan voornamelijk werkt op de glia-cellen. Door de twee samen te gebruiken, kunnen verschillende hersencellen die door Alzheimer worden aangetast, bestookt worden. Dit gecombineerde effect biedt nieuwe mogelijkheden voor behandelingen die meerdere aspecten van de ziekte aanpakken.
Wat blijft nog een uitdaging?
Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, zijn er wel een paar hobbels. Tot nu toe is getest op muizen, waardoor klinische proeven met mensen een noodzakelijke volgende stap zijn. Ook moeten eventuele bijwerkingen opnieuw worden onderzocht, nu de medicijnen voor een andere aandoening zouden worden ingezet dan waarvoor ze oorspronkelijk bedoeld waren.
Wat kan dit betekenen voor de toekomst?
Het hergebruiken van bestaande kankermedicijnen voor Alzheimer zou grote gevolgen kunnen hebben voor de gezondheidszorg wereldwijd. Marina Sirota verwoordde het zo: “We hopen dat dit snel vertaald kan worden naar een werkelijke behandeling voor miljoenen Alzheimerpatiënten.” Als de resultaten in klinische proeven standhouden, zou dit niet alleen de klachten kunnen verminderen, maar misschien zelfs helpen verdere verslechtering van de ziekte tegen te gaan.
Met deze ontwikkeling lijkt het alsof we aan het begin staan van een mogelijke revolutie in hoe we omgaan met neurodegeneratieve ziekten.
